2

trīste supercilium dūrīque sevēra Catōnis

frōns et arātōris fīlia Fabriciī

et persōnātī fastūs et rēgula mōrum,

quicquid et in tenebrīs nōn sumus, īte forās.

clāmant ecce meī “iō Sāturnālia” versūs;

et licet et sub tē praeside, Nerva, libet.

lēctōrēs tetricī salebrōsum ēdiscite Santram:

nīl mihi vōbīscum est; iste liber meus est.

3

nōn urbāna meā tantum Pimplēide gaudent

ōtia, nec vacuīs auribus ista damus,

sed meus in Geticīs ad Mārtia signa pruīnīs

ā rigidō teritur centuriōne liber,

dīcitur et nostrōs cantāre Britannia versūs.

quid prōdest? nescit sacculus ista meus.

at quam vīctūrās poterāmus pangere chartās

quantaque Pīeriā proelia flāre tubā,

cum pia reddiderint Augustum nūmina terrīs,

et Maecēnātem sī tibi, Rōma, darent!

4

sacra larēsque Phrygum, quōs Trōiae māluit hērēs

quam rapere ārsūrās Lāomedontis opēs,

scrīptus et aeternō nunc prīmum Iuppiter aurō

et soror et summī fīlia tōta patris,

et quī purpureīs iam tertia nōmina fāstīs,

Iāne, refers Nervae, vōs precor ōre piō:

hunc omnēs servāte ducem, servāte senātum;

mōribus hic vīvat prīncipis, ille suīs.

5

tanta tibi est rēctī reverentia, Caesar, at aequī

quanta Numae fuerat; sed Numa pauper erat.

ardua rēs haec est, opibus nōn trādere mōrēs

et, cum tot Croesōs vīceris, esse Numam.

sī redeant veterēs, ingentia nōmina, patrēs,

Ēlysium liceat sī vacuāre nemus,

tē colet invictus prō lībertāte Camillus,

aurum Fabricius tē tribuente volet,

tē duce gaudēbit Brūtus, tibi Sulla cruentus

imperium trādet, cum positūrus erit,

et tē prīvātō cum Caesare Magnus amābit,

dōnābit tōtās et tibi Crassus opēs;

ipse quoque īnfernīs revocātus Dītis ab umbrīs

sī Catŏ reddātur, Caesariānus erit.

7

iam certē stupidō nōn dīcēs, Paula, marītō,

ad moechum quotiēns longius īre volēs,

“Caesar in Albānum iussit mē māne venīre,

Caesar Circeiōs.” iam stropha tālis abit.

Pēnelopae licet esse tibī sub prīncipe Nervā,

sed prohibet scabiēs ingeniumque vetus.

īnfēlīx, quid agēs? aegram simulābis amīcam?

haerēbit dominae vir comes ipse suae,

ībit et ad frātrem tēcum mātremque patremque.

quās igitur fraudēs, ingeniōsa, parēs?

dīceret hystericam sē forsitan altera moecha

in Sinuessānō velle sedēre lacū.

quantō tū melius, quotiēns placet īre futūtum,

quae vērum māvīs dīcere, Paula, virō!

8

lassa quod hesternī spīrant opobalsama dractī,

ultima quod curvō quae cadit aura crocō,

pōma quod hībernā mātūrēscentia capsā,

arbore quod vērnā luxuriōsus ager,

dē Pālātīnīs dominae quod Sērica prēlīs,

sūcina virgineā quod regelāta manū,

amphora quod nigrī, sed longē, frācta Falernī,

quod quī Sīcaniās dētinet hortus apēs,

quod Cosmī redolent alabastra focīque deōrum,

quod modo dīvitibus lāpsa corōna comīs —

singula quid dīcam? nōn sunt satis. omnia miscē,

hoc fragrant puerī bāsia māne meī.

scīre cupis nōmen? sī propter bāsia, dīcam.

iūrāstī. nimium scīre, Sabīne, cupis.

9

clārus fronde Iovis, Rōmānī fāma coturnī,

spīrat Apellēā redditus arte Memor.

10

contulit ad saturās ingentia pectora Turnus.

cūr nōn ad Memoris carmina? frāter erat.

11

tolle, puer, calicēs tepidīque toreumata Nīlī

et mihi sēcūrā pōcula trāde manū

trīta patrum labrīs et tōnsō pūra ministrō;

antīquus mēnsīs restituātur honor.

tē pōtāre decet gemmā quī Mentora frangis

in scaphium moechae, Sardanapalle, tuae.

12

iūs tibi nātōrum vel septem, Zōile, dētur,

dum mātrem nēmō det tibi, nēmŏ patrem.

14

hērēdēs, nōlīte brevem sepelīre colōnum,

nam terra est illī quantulacumque gravis.

16

quī gravis es nimium, potes hinc iam, lēctor, abīre

quō libet; urbānae scrīpsimus ista togae.

iam mea Lampsaciō lascīvit pāgina versū

et Tartēsiacā concrepat aera manū.

ō quotiēns rigidā pulsābis pallia vēnā,

sīs gravior Curiō Fabriciōque licet!

tū quoque nēquitiās nostrī lūsūsque libellī

ūda, puella, legēs, sīs Patavīna licet.

ērubuit posuitque meum Lucrētia librum,

sed cōram Brūtō. Brūte, recēde: leget.

17

nōn omnis nostrī nocturna est pāgina librī:

inveniēs et quod māne, Sabīne, legās.

19

quaeris cūr nōlim tē dūcere, Galla? diserta es

saepe soloecismum mentula nostra facit.

20

Caesaris Augustī lascīvōs, līvide, versūs

sex lege, quī trīstis verba Latīna legis:

“quod futuit Glaphyrān Antōnius, hanc mihi poenam

Fulvia cōnstituit, sē quoque utī futuam.

Fulviam ego ut futuam? quid sī mē Mānius ōret

pēdīcem? faciam? nōn putŏ, sī sapiam.

‘aut futue, aut pugnēmus’ ait. quid quod mihi vītā

cārior est ipsā mentula? signa canant!”

absolvis lepidōs nīmīrum, Auguste, libellōs,

quī scīs Rōmānā simplicitāte loquī.

21

Lȳdia tam laxa est equitis quam cūlus aēnī,

quam celer argūtō quī sonat aere trochus,

quam rota trānsmissō totiēns impacta petaurō,

quam vetus ā crassā calceus ūdus aquā,

quam quae rāra vagōs exspectant rētia turdōs,

quam Pompeiānō vela negāta Notō,

quam quae dē phthisicō lāpsa est armilla cinaedō,

culcita Leuconicō quam viduāta suō,

quam veterēs brācae Brittōnis pauperis, et quam

turpe Ravennātis guttur onocrotalī.

hanc in piscīnā dīcor futuisse marīnā.

nesciŏ; piscīnam mē futuisse putō.

22

mollia quod niveī dūrō teris ōre Galaesī

bāsia, quod nūdō cum Ganymēde iacēs

quis negat? hoc nimium est. sed sit satis: inguina saltem

parce futūtrīcī sollicitāre manū.

lēvibus in puerīs plūs haec quam mentula peccat,

et faciunt digitī praecipitantque virum;

inde tragus celerēsque pilī mīrandaque mātrī

barba, nec in clārā balnea lūce placent.

dīvīsit Nātūra marem: pars ūna puellīs,

ūna virīs genita est. ūtere parte tuā.

23

nūbere Sīla mihi nūllā nōn lēge parāta est,

sed Sīlam nūllā dūcere lēge volō.

cum tamen īnstāret, “deciēns mihi dōtis in aurō

spōnsa dabis” dīxī. “quid minus esse potest?

nec futuam quamvīs prīmā tē nocte marītus,

commūnis tēcum nec mihi lectus erit,

complectarque meam, nec tū prohibēbis, amīcam,

ancillam mittēs et mihi iussa tuam.

tē spectante dabit nōbīs lascīva minister

bāsia, sīve meus sīve erit ille tuus.

ad cēnam veniēs, sed sīc dīvīsa recumbēs

ut nōn tangantur pallia nostra tuīs.

ōscula rāra dabis nōbīs et nōn dabis ultrō,

nec quasi nūpta dabis sed quasi māter anus.

sī potes ista patī, sī nīl perferre recūsās,

inveniēs quī tē dūcere, Sīla, velit.”

25

illa salāx nimium nec paucīs nōta puellīs

stāre Linō dēsit mentula. lingua, cavē.

26

ō mihi grāta quiēs, ō blanda, Telesphore, cūra,

quālis in amplexū nōn fuit ante meō,

bāsia dā nōbīs vetulō, puer, ūda Falernō,

pōcula dā labrīs facta minōra tuīs.

addiderīs super haec Veneris sī gaudia vēra,

esse negem melius cum Ganymēde Iovī.

27

ferreus es, sī stāre potest tibi mentula, Flacce,

cum tē sex cyathōs ōrat amīca garī,

vel duo frusta rogat cybiī tenuemve lacertum

nec dignam tōtō sē botryōne putat;

cui portat gaudēns ancilla paropside rubrā

allēcem, sed quam prōtinus illa voret;

aut cum perfricuit frontem posuitque pudōrem,

sūcida palliolō vellera quīnque petit.

at mea mē lībram foliātī poscat amīca,

aut viridēs gemmās sardonychasve parēs,

nec nisi prīma velit dē Tuscō Sērica vīcō

aut centum aureolōs sīc velut aera roget.

nunc tū velle putās haec mē dōnāre puellae?

nōlŏ, sed hīs ut sit digna puella volō.

28

invāsit medicī Nāsīca phrenēticus Euctī

et percīdit Hylān. hic, putŏ, sānus erat.

29

languida cum vetulā tractāre virīlia dextrā

coepistī, iugulor pollice, Phylli, tuō.

nam cum mē mūrem, cum mē tua lūmina dīcis,

hōrīs mē reficī vix putŏ posse decem.

blanditiās nescīs: “dabŏ” dīc “tibi mīlia centum

et dabŏ Sētīnī iūgera culta solī.

accipe vīna, domum, puerōs, chrȳsendeta, mēnsās.”

nīl opus est digitīs: sīc mihi, Phylli, fricā.

30

ōs male causidicīs et dīcis olēre poētīs.

sed fellātōrī, Zōile, peius olet.

32

nec toga nec focus est nec trītus cīmice lectus

nec tibi dē bibulā sarta palūde teges,

nec puer aut senior, nūlla est ancilla nec īnfāns,

nec sera nec clāvis nec canis atque calix.

tū tamen affectās, Nestor, dīcī atque vidērī

pauper et in populō quaeris habēre locum;

mentīris vānōque tibi blandīris honōre.

nōn est paupertās, Nestor, habēre nihil.

33

saepius ad palmam prasinus post fāta Nerōnis

pervenit et victor praemia plūra refert.

ī nunc, līvor edāx, dīc tē cessisse Nerōnī;

vīcit nīmīrum nōn Nerŏ, sed prasinus.

34

aedēs ēmit Aper, sed quās nec noctua vellet

esse suās, adeō nigra vetusque casa est.

vīcīnōs illī nitidus Marŏ possidet hortōs.

cēnābit bellē, nōn habitābit Aper.

36

Gāius hanc lūcem gemmā mihi Iūlius albā

signat, iō, vōtīs redditus ecce meīs.

dēspērāsse iuvat velutī iam rupta sorōrum

fīla; minus gaudent quī timuēre nihil.

Hypne, quid exspectās, piger? immortāle Falernum

funde, senem poscunt tālia vōta cadum;

quīncuncēs et sex cyathōs bēsemque bibāmus,

“Gāius” ut fīat “Iūlius” et “Proculus.”

37

Zōile, quid tōtā gemmam praecingere lībrā

tē iuvat et miserum perdere sardonycha?

ānulus iste tuīs fuerat modo crūribus aptus:

nōn eadem digitīs pondera conveniunt.

38

mūliŏ vīgintī vēnit modo mīlibus, Aule.

mīrāris pretium tam grave? surdus erat.

39

cūnārum fuerās mōtor, Charidēme, meārum

et puerī custōs assiduusque comes.

iam mihi nigrēscunt tōnsā sūdāria barbā

et queritur labrīs pūncta puella meīs;

sed tibi nōn crēvī. tē noster vīlicus horret,

tē dispēnsātor, tē domus ipsa pavet.

lūdere nec nōbīs nec tū permittis amāre;

nīl mihi vīs et vīs cūncta licēre tibi.

corripis, observās, quereris, suspīria dūcis,

et vix ā ferulīs temperat īra tua.

sī Tyriōs sūmpsī cultūs ūnxīve capillōs,

exclāmās “numquam fēcerat ista pater!”

et numerās nostrōs astrictā fronte trientēs

tamquam dē cellā sit cadus ille tuā.

dēsine. nōn possum lībertum ferre Catōnem.

esse virum iam mē dīcet amīca tibi.

41

indulget pecorī nimium dum pāstor Amyntās

et gaudet fāmā luxuriāque gregis,

cēdentēs onerī rāmōs silvamque fluentem

vīcit, concussās ipse secūtus opēs.

trīste nemus dīrae vetuit superesse ruīnae

damnāvitque rogīs noxia ligna pater.

pinguēs, Lygde, suēs habeat vīcīnus Iollās:

tē satis est nōbīs annumerāre pecus.

42

vīvida cum poscās epigrammata, mortua pōnis

lemmata. quī fierī, Caeciliāne, potest?

mella iubēs Hyblaea tibī vel Hymettia nāscī,

et thyma Cecropiae Corsica pōnis apī!

43

dēprēnsum in puerō tetricīs mē vōcibus, uxor,

corripis et cūlum tē quoque habēre refers.

dīxit idem quotiēns lascīvō Iūnŏ Tonantī;

ille tamen grandī cum Ganymēde iacet.

incurvābat Hylān positō Tīrynthius arcū:

tū Megarān crēdis nōn habuisse natēs?

torquēbat Phoebum Daphnē fugitīva, sed illās

Oebalius flammās iussit abīre puer.

Brīsēis multum quamvīs āversa iacēret,

Aeacidae propior lēvis amīcus erat.

parce tuīs igitur dare mascula nōmina rēbus

tēque putā cunnōs, uxor, habēre duōs.

44

orbus es et locuplēs et Brūtō cōnsule nātus:

esse tibī vērās crēdis amīcitiās?

sunt vērae, sed quās iuvenis, quās pauper habēbās.

quī novus est, mortem dīligit ille tuam.

45

intrāstī quotiēns īnscrīptae līmina cellae,

seu puer arrīsit sīve puella tibi,

contentus nōn es foribus vēlōque serāque,

sēcrētumque iubēs grandius esse tibi:

oblinitur minimae sīqua est suspīciŏ rīmae

pūnctaque lascīvā quae terebrantur acū.

nēmō est tam tenerī tam sollicitīque pudōris

quī vel pēdīcat, Canthare, vel futuit.

46

iam nisi per somnum nōn arrigis, et tibi, Mēvī,

incipit in mediōs meiere verpa pedēs,

trūditur et digitīs pannūcea mentula lassīs

nec levat exstīnctum sollicitāta caput.

quid miserōs frūstrā cunnōs cūlōsque lacessis?

summa petās: illīc mentula vīvit anus.

47

omnia fēmineīs quārē dīlēcta catervīs

balnea dēvītat Lattara? nē futuat.

cūr nec Pompeiā lentus spatiātur in umbrā

nec petit Inachidos līmina? nē futuat.

cūr Lacedaemoniō luteum cērōmate corpus

perfundit gelidā Virgine? nē futuat.

cum sīc fēmineī generis contāgia vītet,

cūr lingit cunnum Lattara? nē futuat.

48

Sīlius haec magnī celebrat monumenta Marōnis,

iūgera fācundī quī Cicerōnis habet.

hērēdem dominumque suī tumulīve larisve

nōn alium māllet nec Marŏ nec Cicerō.

49

nūlla est hōra tibī quā nōn mē, Phylli, furentem

dēspoliēs, tantā calliditāte rapis.

nunc plōrat speculō fallāx ancilla relictō,

gemma vel ā digitō vel cadit aure lapis;

nunc fūrtīva lucrī fierī bombȳcina possunt,

prōfertur Cosmī nunc mihi siccus onyx;

amphora nunc petitur nigrī cariōsa Falernī,

expiet ut somnōs garrula saga tuōs;

nunc ut emam grandemve lupum mullumve bilībrem,

indīxit cēnam dīves amīca tibī.

sit pudor et tandem vērī respectus et aequī:

nīl tibi, Phylli, negō; nīl mihi, Phylli, negā.

50

iam prope dēsertōs cinerēs et sāncta Marōnis

nōmina quī coleret pauper et ūnus erat.

Sīlius optātae succurrere cēnsuit umbrae,

Sīlius et vātem, nōn minor ipse, colit.

52

cēnābis bellē, Iūlī Ceriālis, apud mē;

condiciō est melior sī tibi nūlla, venī.

octāvam poteris servāre; lavābimur ūnā:

scīs quam sint Stephanī balnea iūncta mihi.

prīma tibī dabitur ventrī lactūca movendō

ūtilis, et porrīs fīla resecta suīs,

mox vetus et tenuī maior cordȳla lacertō,

sed quam cum rūtae frondibus ōva tegant;

altera nōn dēerunt tenuī versāta favillā,

et Vēlābrēnsī massa coācta focō,

et quae Pīcēnum sēnsērunt frīgus olīvae.

haec satis in gustū. cētera nōsse cupis?

mentiar, ut veniās: piscēs, conchȳlia, sūmen,

et cōrtis saturās atque palūdis avēs,

quae nec Stēlla solet rārā nisi pōnere cēnā.

plūs ego polliceor: nīl recitābŏ tibi,

ipse tuōs nōbīs relegās licet ūsque Gigantas,

rūra vel aeternō proxima Vergiliō.

53

Claudia caeruleīs cum sit Rūfīna Britannīs

ēdita, quam Latiae pectora gentis habet!

quāle decus fōrmae! Rōmānam crēdere mātrēs

Ītalides possunt, Atthides esse suam.

dī bene, quod sānctō peperit fēcunda marītō,

quod spērat generōs quodque puella nurūs.

sīc placeat superīs, ut coniuge gaudeat ūnō

et semper natīs gaudeat illa tribus.

54

unguenta et casiās et olentem fūnera murram

tūraque dē mediō sēmicremāta rogō

et quae dē Stygiō rapuistī cinnama lectō,

improbe, dē turpī, Zōile, redde sinū.

ā pedibus didicēre manūs peccāre protervae:

nōn mīror fūrem, quī fugitīvus erās.

55

hortātur fierī quod tē Lupus, Urbice, patrem,

nē crēdās; nihil est quod minus ille velit.

ars est captandī quod nōlīs velle vidērī;

nē faciās optat quod rogat ut faciās.

dīcat praegnantem tua sē Coscōnia tantum:

pallidior fīet iam pariente Lupus.

at tū cōnsiliō videāris ut ūsus amīcī,

sīc morere ut factum tē putet esse patrem.

56

quod nimium mortem, Chaerēmon Stōice, laudās,

vīs animum mīrer suspiciamque tuum?

hanc tibi virtūtem frāctā facit urceus ānsā

et trīstis nūllō quī tepet igne focus

et teges et cīmex et nūdī sponda grabātī

et brevis atque eadem nocte diēque toga.

ō quam magnus homō es, quī faece rubentis acētī

et stipulā et nigrō pāne carēre potes!

Leuconicīs, agedum, tumeat tibi culcita lānīs

cōnstringatque tuōs purpura pexa torōs,

dormiat et tēcum modo quī, dum Caecuba miscet,

convīvās roseō torserat ōre puer:

ō quam tū cupiēs ter vīvere Nestoris annōs

et nihil ex ūllā perdere lūce volēs!

rēbus in angustīs facile est contemnere vītam:

fortiter ille facit quī miser esse potest.

57

mīrāris doctō quod carmina mittŏ Sevērō,

ad cēnam cum tē, docte Sevēre, vocem?

Iuppiter ambrosiā satur est et nectare vīvit;

nōs tamen exta Iovī crūda merumque damus.

omnia cum tibi sint dōnō concessa deōrum,

sī quod habēs nōn vīs, ergŏ quid accipiēs?

58

cum mē velle vidēs tentumque, Telesphore, sentīs,

magna rogās. pută mē velle negāre: licet?

et nisi iūrātus dīxī “dabŏ,” subtrahis illās,

permittunt in mē quae tibi multa, natēs.

quid sī mē tōnsor, cum stricta novācula suprā est,

tunc lībertātem dīvitiāsque roget?

prōmittam, neque enim rogat illō tempore tōnsor,

latrŏ rogat: rēs est imperiōsa timor.

sed fuerit curvā cum tūta novācula thēcā,

frangam tōnsōrī crūra manūsque simul.

at tibi nīl faciam, sed lōtā mentula lānā

λαικάζειν cupidae dīcet avāritiae.

59

sēnōs Charīnus omnibus digitīs gerit

nec nocte pōnit ānulōs

nec cum lavātur. causa quae sit quaeritis?

dactyliothēcam nōn habet.

60

sit Phlogis an Chionē Venerī magis apta requīris?

pulchrior est Chionē, sed Phlogis ulcus habet;

ulcus habet Priamī quod tendere possit alūtam

quodque senem Peliān nōn sinat esse senem,

ulcus habet quod habēre suam vult quisque puellam,

quod sānāre Critōn, nōn quod Hygīa potest.

at Chionē nōn sentit opus nec vōcibus ūllīs

adiuvat, absentem marmoreamve putēs.

exōrāre, deī, sī vōs tam magna licēret

et bona vellētis tam pretiōsa dare,

hoc quod habet Chionē corpus facerētis habēret

ut Phlogis, et Chionē quod Phlogis ulcus habet.

62

Lesbia sē iūrat grātīs numquam esse futūtam.

vērum est. cum futuī vult, numerāre solet.

64

nesciŏ tam multīs quid scrībās, Fauste, puellīs:

hoc sciŏ, quod scrībit nūlla puella tibi.

65

sēscentī cēnant ā tē, Iūstīne, vocātī

lūcis ad officium quae tibi prīma fuit,

inter quōs, meminī, nōn ultimus esse solēbam;

nec locus hic nōbīs invidiōsus erat.

postera sed fēstae reddis sollemnia mēnsae:

sēscentīs hodiē, crās mihi nātus eris.

67

nīl mihi dās vīvus: dīcis post fāta datūrum.

sī nōn es stultus, scīs, Marŏ, quid cupiam.

68

parva rogās magnōs, sed nōn dant haec quoque magnī.

ut pudeat levius, tū, Mathŏ, magna rogā.

69

amphitheātrālēs inter nūtrīta magistrōs

vēnātrīx, silvīs aspera, blanda domī,

Lȳdia dīcēbar, dominō fīdissima Dextrō,

quī nōn Ērigonēs māllet habēre canem,

nec quī Dictaeā Cephalum dē gente secūtus

lūciferae pariter vēnit ad astra deae.

nōn mē longa diēs nec inūtilis abstulit aetās,

quālia Dūlichiō fāta fuēre canī:

fulmineō spūmantis aprī sum dente perēmpta,

quantus erat, Calydōn, aut, Erymanthe, tuus.

nec queror īnfernās quamvīs cito rapta sub umbrās:

nōn potuī fātō nōbiliōre morī.

70

vēndere, Tucca, potes centēnīs mīlibus ēmptōs?

plōrantēs dominōs vēndere, Tucca, potes?

nec tē blanditiae, nec verba rudēsve querēlae,

nec tē dente tuō saucia colla movent?

āh facinus! tunicā patet inguen utrimque levātā,

īnspiciturque tuā mentula facta manū.

sī tē dēlectat numerāta pecūnia, vēnde

argentum, mēnsās, murrina, rūra, domum;

vēnde senēs servōs — ignōscent — vēnde paternōs.

nē puerōs vēndās, omnia vēnde miser.

luxuria est emere hōs, quis enim dubitatve negatve?

sed multō maior vēndere luxuria est.

71

hystericam vetulō sē dīxerat esse marītō

et queritur futuī Lēda necesse sibī;

sed flēns atque gemēns tantī negat esse salūtem

sēque refert potius prōposuisse morī.

vir rogat ut vīvat, viridēs nec dēserat annōs,

et fierī quod iam nōn facit ipse sinit.

prōtinus accēdunt medicī, medicaeque recēdunt;

tollunturque pedēs. ō medicīna gravis!

73

ventūrum iūrās semper mihi, Lygde, rogantī

cōnstituisque hōram cōnstituisque locum.

cum frūstrā iacuī longā prūrīgine tentus,

succurrit prō tē saepe sinistra mihi.

quid precer, ō fallāx, meritīs et mōribus istīs?

umbellam luscae, Lygde, ferās dominae.

74

cūrandum pēnem commīsit Baccara Raetus

rīvālī medicō: Baccara Gallus erit.

76

solvere, Paete, decem tibi mē sēstertia cōgis,

perdiderit quoniam Buccŏ ducenta tibi.

nē noceant, ōrō, mihi nōn mea crīmina: tū quī

bis centēna potes perdere, perde decem.

78

ūtere fēmineīs complexibus, ūtere, Victor,

ignōtumque sibī mentula discat opus.

flammea texuntur spōnsae, iam virgŏ parātur,

tondēbit puerōs iam nova nūpta tuōs.

pēdīcāre semel cupidō dabit illa marītō,

dum metuit tēlī vulnera prīma novī;

saepius hoc fierī nūtrīx māterque vetābunt

et dīcent: “uxor, nōn puer, ista tibi est.”

heu quantōs aestūs, quantōs patiēre labōrēs,

sī fuerit cunnus rēs peregrīna tibi!

ergŏ Subūrānae tīrōnem trāde magistrae;

illa virum faciet. nōn bene virgŏ docet.

79

ad prīmum decimā lapidem quod vēnimus hōrā,

arguimur lentae crīmine pigritiae.

nōn est ista viae, nōn est mea, sed tua culpa est,

mīsistī mūlās quī mihi, Paete, tuās.

81

cum sene commūnem vexat spadŏ Dindymus Aeglēn

et iacet in mediō sicca puella torō.

vīribus hic, operī nōn est hic ūtilis annīs;

ergŏ sine effectū prūrit utrīque labor.

supplex illa rogat prō sē miserīsque duōbus

hunc iuvenem faciās, hunc, Cytherēa, virum.

82

ā Sinuessānīs convīva Philostratus undīs

conductum repetēns nocte iubente larem

paene imitātus obit saevīs Elpēnora fātīs,

praeceps per longōs dum ruit ūsque gradūs.

nōn esset, Nymphae, tam magna perīcula passus

sī potius vestrās ille bibisset aquās.

83

nēmō habitat grātīs nisi dīves et orbus apud tē.

nēmŏ domum plūris, Sōsibiāne, locat.

84

quī nōndum Stygiās dēscendere quaerit ad umbrās

tōnsōrem fugiat, sī sapit, Antiochum.

alba minus saevīs lacerantur bracchia cultrīs,

cum furit ad Phrygiōs enthea turba modōs;

mītior implicitās Alcōn secat enterocēlās

frāctaque fabrīlī dēdolat ossa manū.

tondeat hic inopēs Cynicōs et Stōica menta

collaque pulvereā nūdet equīna iubā.

hic miserum Scythicā sub rūpe Promēthea rādat:

carnificem dūrō pectore poscet avem.

ad mātrem fugiet Pentheus, ad Maenadas Orpheus,

Antiochī tantum barbara tēla sonent.

haec quaecumque meō numerātis stigmata mentō,

in vetulī pyctae quālia fronte sedent,

nōn īrācundīs fēcit gravis unguibus uxor:

Antiochī ferrum est et scelerāta manus.

ūnus dē cūnctīs animālibus hircus habet cor:

barbātus vīvit, nē ferat Antiochum.

85

sīdere percussa est subitō tibi, Zōile, lingua,

dum lingis: certē, Zōile, nunc futuēs.

86

lēniat ut faucēs medicus, quās aspera vexat

assiduē tussis, Parthenopaee, tibi,

mella darī nucleōsque iubet dulcēsque placentās

et quicquid puerōs nōn sinit esse trucēs.

at tū nōn cessās tōtīs tussīre diēbus:

nōn est haec tussis, Parthenopaee, gula est.

87

dīves erās quondam, sed tunc pēdīcŏ fuistī

et tibi nūlla diū fēmina nōta fuit.

nunc sectāris anūs. ō quantum cōgit egestās!

illa futūtōrem tē, Charidēme, facit.

89

intāctās quārē mittis mihi, Polla, corōnās?

ā tē vexātās mālŏ tenēre rosās.

90

carmina nūlla probās mollī quae līmite currunt,

sed quae per salebrās altaque saxa cadunt;

et tibi Maeoniō quoque carmine maius habētur

“Lūcīlī columella hīc situ’ Mētrophanēs”

attonitusque legis “terrāī frūgiferāī,”

Accius et quicquid Pācuviusque vomunt.

vīs imiter veterēs, Chrestille, tuōsque poētās?

dispeream nī scīs mentula quid sapiat.

91

Aeolidos Canacē iacet hōc tumulāta sepulchrō,

ultima cui parvae septima vēnit hiems.

“āh scelus, āh facinus!” properās quī flēre, viātor,

nōn licet hīc vītae dē brevitāte querī:

trīstius est lētō lētī genus: horrida vultūs

abstulit et tenerō sēdit in ōre luēs,

ipsaque crūdēlēs ēdērunt ōscula morbī

nec data sunt nigrīs tōta labella rogīs.

sī tam praecipitī fuerant ventūra volātū,

dēbuerant aliā fāta venīre viā:

sed mors vōcis iter properāvit claudere blandae,

nē posset dūrās flectere lingua deās.

92

mentītur quī tē vitiōsum, Zōile, dīcit.

nōn vitiōsus homō es, Zōile, sed vitium.

93

Pīeriōs vātis Theodōrī flamma penātēs

abstulit. hoc Mūsīs et tibi, Phoebe, placet?

ō scelus, ō magnum facinus crīmenque deōrum,

nōn ārsit pariter quod domus et dominus!

94

quod nimium līvēs nostrīs et ubīque libellīs

dētrahis, ignōscō: verpe poēta, sapis.

hoc quoque nōn cūrō, quod cum mea carmina carpās,

compīlās: et sīc, verpe poēta, sapis.

illud mē cruciat, Solymīs quod nātus in ipsīs

pēdīcās puerum, verpe poēta, meum.

ecce negās iūrāsque mihī per templa Tonantis.

nōn crēdō: iūrā, verpe, per Anchialum.

95

incideris quotiēns in bāsia fellātōrum,

in solium pută tē mergere, Flacce, caput.

96

Mārcia, nōn Rhēnus, salit hīc, Germāne: quid obstās

et puerum prohibēs dīvitis imbre lacūs?

barbare, nōn dēbet, summōtō cīve ministrō,

captīvam victrīx unda levāre sitim.

97

ūnā nocte quater possum: sed quattuor annīs

sī possum, peream, tē Telesilla semel.

99

dē cathedrā quotiēns surgis, iam saepe notāvī,

pēdīcant miserae, Lesbia, tē tunicae.

quās cum cōnāta es dextrā, cōnāta sinistrā

vellere, cum lacrimīs eximis et gemitū,

sīc cōnstringuntur geminā Symplēgade cūlī

et nimiās intrant Cȳaneāsque natēs.

ēmendāre cupis vitium dēfōrme? docēbō:

Lesbia, nec surgās cēnseŏ nec sedeās.

101

Thāida tam tenuem potuistī, Flacce, vidēre?

tū, putŏ, quod nōn est, Flacce, vidēre potes.

102

nōn est mentītus quī tē mihi dīxit habēre

fōrmōsam carnem, Lȳdia, nōn faciem.

est ita, sī taceās et sī tam mūta recumbās

quam silet in cērā vultus et in tabulā.

sed quotiēns loqueris, carnem quoque, Lȳdia, perdis

et sua plūs nūllī quam tibi lingua nocet.

audiat aedīlis nē tē videatque cavētō:

portentum est, quotiēns coepit imāgŏ loquī.

103

tanta tibi est animī probitās ōrisque, Safrōnī,

ut mīrer fierī tē potuisse patrem.

104

uxor, vāde forās aut mōribus ūtere nostrīs.

nōn sum ego nec Curius nec Numa nec Tatius.

mē iūcunda iuvant tractae per pōcula noctēs;

tū properās pōtā surgere trīstis aquā.

tū tenebrīs gaudēs; mē lūdere teste lucernā

et iuvat admissā rumpere lūce latus.

fascia tē tunicaeque obscūraque pallia cēlant;

at mihi nūlla satis nūda puella iacet.

bāsia mē capiunt blandās imitāta columbās;

tū mihi dās aviae quālia māne solēs.

nec mōtū dignāris opus nec vōce iuvāre

nec digitīs, tamquam tūra merumque parēs:

masturbābantur Phrygiī post ōstia servī,

Hectoreō quotiēns sēderat uxor equō,

et quamvīs Ithacō stertente pudīca solēbat

illīc Pēnelopē semper habēre manum.

pēdīcāre negās: dabat hoc Cornēlia Gracchō,

Iūlia Pompeiō, Porcia, Brūte, tibi;

dulcia Dardaniō nōndum miscente ministrō

pōcula Iūnŏ fuit prō Ganymēde Iovī.

sī tē dēlectat gravitās, Lucrētia tōtō

sīs licet ūsque diē: Lāida nocte volō.

105

mittēbās lībram, quadrantem, Garrice, mittis.

saltem sēmissem, Garrice, solve mihi.

107

explicitum nōbīs ūsque ad sua cornua librum

et quasi perlēctum, Septiciāne, refers.

omnia lēgistī. crēdō, sciŏ, gaudeŏ, vērum est.

perlēgī librōs sīc ego quīnque tuōs.

108

quamvīs tam longō possīs satur esse libellō,

lēctor, adhūc ā mē disticha pauca petis.

sed Lupus ūsūram puerīque diāria poscunt.

lēctor, solve. tacēs dissimulāsque? valē.